“Ik voelde me zo naar”, vertelt ze me, “Mijn partner vertrouwde het niet en die heeft toen de ambulance gebeld. Ik bleef ook maar zeggen dat ik dacht dat ik dood ging. En daar ging ik, met loeiende sirenes richting het ziekenhuis, vreselijk. Daar hebben ze me onderzocht, maar alles was eigenlijk oké, ze denken dus toch dat het met stress te maken heeft.”
Daar is die ineens, die paniekaanval …
En ze is niet de enige van wie ik een dergelijk verhaal heb gehoord. Een deel van mijn (eerdere) coachklanten is dit ook overkomen. Dan is de stress op een gegeven moment zo hoog opgelopen, dan ben je daardoor te oppervlakkig aan het ademhalen, ga je je niet lekker voelen, krijg je hartkloppingen en slaat de angst toe. En ja hoor, daar is die, een paniekaanval …
Ik weet daar zelf alles van. En altijd gebeurde dat ergens in een omgeving met veel mensen. In de rij voor de kassa bijvoorbeeld. Dan voelde ik het al opkomen, merkte ik dat mijn ademhaling sneller ging ook al wilde ik dat niet, ging mijn hart als een gek tekeer, kreeg ik zweethanden die ook nog eens gingen trillen en werd het wazig voor mijn ogen. Alsof ik flauw zou gaan vallen. ‘O nee’, ging er dan op zo’n moment door me heen, ‘Het zal toch niet hier gebeuren, stel je voor dat ….’
Een niet realistische gedachte die wel realistisch lijkt
En zal ik je eens wat vertellen, ik was nog nooit flauwgevallen. Het was dus geen realistische gedachte. En toch was het mijn volste overtuiging dat het op dat moment werkelijk kon gebeuren.
Maar goed, uiteindelijk toch met trillende handen kunnen afrekenen en snel naar huis om bij te komen. Doodvermoeiend zoiets, want je wilt je sterker houden en voordoen dan je jezelf van binnen voelt.
Je gedachten vóóraf over de situatie
Nog een belangrijk item hierin heb ik overgeslagen. Zoals iedereen met een paniekaanval dat doet trouwens. Namelijk wat jouw gedachten vóóraf aan de situatie waren. Dus nog voordat je een paniekaanval kreeg, want die zorgen ervoor dat je brein overgaat op het activeren van je stress-systeem. Die denkt dat er echt iets heel ernstigs aan de hand is, dan dat het alleen maar jouw gedachten zijn, en maakt je klaar om te kunnen vechten of vluchten.
Wanneer je stress-systeem geactiveerd wordt
Een mooi voorbeeld van het activeren van je stress-systeem door gedachten, zag ik afgelopen week tijdens het programma ‘Special Forces Vips’. Misschien ken je dat wel. Bekende Nederlanders worden met allerlei loodzware opdrachten getest of ze geschikt zouden kunnen zijn om als Special Forces te opereren.
De opdracht was om het water in te duiken waarboven een hekwerk van vierkante tralies lag. Dan moest je van die tralies een karabijnhaak pakken en die door een gat in het traliehekwerk door, daarbuiten aan de rand weer bevestigen. Tussen het water en het hekwerk zat hoogstens een paar centimeter voor als je tussendoor adem moest halen.
Angst en paniek beperken je in je doen en laten
Toen Olcay Gulsen aan de beurt was, sprong ze nog wel het water in, maar durfde niet onder het hekwerk door te gaan. Eenmaal weer op de kant zei ze “Ik durf het niet, ik ben én bang voor kleine ruimtes én bang om onder water te gaan.” Van de leiding mocht ze nog even nadenken of ze het echt niet zou doen of dat ze nog een poging wilde wagen als iedereen geweest was. Zou ze het niet doen, dan betekende dat namelijk het einde van haar deelname.
Nou waren er een paar die op een redelijk makkelijke manier, zo leek het in ieder geval, de opdracht uitvoerden. Alleen drong dat vrijwel niet tot Olcay door. Haar aandacht was volledig gefocust op degenen die tijdens de opdracht in paniek raakten, die bijna geen adem konden halen en die hun navigatie kwijt waren over hoe ze onder dat hekwerk door konden zwemmen.
Je fixeren op wat niet goed gaat
En dat bevestigde voor haar alleen maar haar gedachten die ze vooraf over de opdracht had. ‘Het is eng, straks raak ik in paniek, dus ik doe het niet. Zij raken ook allemaal in paniek, dus ik zeker’. En die gedachten waren er dus voordat ze de actie voor een 2e poging had ondernomen.
En juist die paniekgedachten die je onbewust vooraf over een situatie hebt, die zorgen ook daadwerkelijk voor angst en paniek. En dan zorgen vervolgens de gedachten die je tijdens zo’n paniekaanval ervaart, dat die paniekaanval langer aanhoudt dan nodig geweest zou zijn. Zoals bij mij de gedachte ‘Stel je voor dat ik straks flauwval’.
Zo creëer je angst voor de angst
Met dit soort gedachten creëer je dus de angst voor de angst. Dat maakt dat je daarna die bepaalde situatie gaat vermijden. Je wilt je tenslotte niet nog een keer zo voelen. Dus ga je bijvoorbeeld boodschappen doen op tijden waarvan je zeker weet dat het rustig is, reis je niet meer in je eentje met openbaar vervoer of ga je niet meer naar een concert. En zo word je wereldje steeds kleiner en kleiner …
Dit is echt op te lossen
Ben jij klaar met alle beperkingen die dit met zich meebrengt en de dingen die je bent gaan vermijden? Klaar met het creëren van angst voor de angst door jouw eigen gedachten? En mag van jou je wereld juist weer groter worden met alle nieuwe kansen en mogelijkheden die dat voor je creëert? Stuur me dan een mailtje, dan gaan we na wat ik daarin voor je kan betekenen 😊
Wil je voortaan mijn blogs automatisch ontvangen?
Meld je dan aan voor de ‘Stress-weg-wijzer’ en ontvang iedere week mijn volgende blog in je mailbox